Identificación de las fake news que se publican en la edición en papel de un diario provincial en la era de la desinformación digital de Trump y el inicio del COVID

  1. Jesús Mula-Grau 1
  2. Belén Cambronero-Saiz 2
  1. 1 Universidad Miguel Hernández de Elche
    info

    Universidad Miguel Hernández de Elche

    Elche, España

    ROR https://ror.org/01azzms13

  2. 2 Universidad Internacional de La Rioja
    info

    Universidad Internacional de La Rioja

    Logroño, España

    ROR https://ror.org/029gnnp81

Revista:
Vivat Academia

ISSN: 1575-2844

Ano de publicación: 2022

Número: 155

Tipo: Artigo

DOI: 10.15178/VA.2022.155.E1329 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Outras publicacións en: Vivat Academia

Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable

Resumo

As fake news têm se transformado em um problema na sociedade da informação generalista e deve sua preeminência, em boa medida, a democratização das redes sociais e a polarização de forças de diferentes origens. Mas além dos canais digitais existe um público, neste caso, de corte local-provincial, que segue as notícias como tradicionalmente, principalmente atravésdo seu jornal de preferência, no papel. Este trabalho analisa, quantitativa e qualitativamente os conteúdos relacionados com as fake news que aparecem na versão impressa do Diario información, entre o 3 de fevereiro de 2020, início da campanha eleitoral dos EUA e a aparição do primeiro caso de coronavírus na espanha, dois fatos claros que conduzem diretamente as notícias de origem e destino falsas, até o dia 21 de janeiro e 2021, dia este que dá início a era de Joe Biden. O objetivo é tentar conhecer se odebate amargo e o protagonismo das fake news nos canais digitais tem um traslado proporcional às páginas dos jornais, e se são temas prioritários para os leitores. O estudo deixa claro que perante o bombardeio e o ruído em torno das fake news e as redes sociais na mídia social, na imprensa predomina uma reflexão sossegada, uma análise do problema e uma denúncia clara e forte contra este tipo de mensagens. E o que é mais importante: quase não é notícia para o papel.

Referencias bibliográficas

  • Allcott, H., & Gentzkow, M. (2017). Social media and fake news in the 2016 election. Journal of economic perspectives, (31), 211-236. https://www.jstor.org/stable/i40177264
  • Alterman, E. (2004). When Presidents Lie: A History of Official Deception and Its Consequences. Penguin Books.
  • Arceneaux, N., & Weiss A. S. (2010). Seems stupid until you try it: Press coverage of Twitter, 2006-9. New media and society, 12(8), 1262-1279. https://doi.org/10.1177/1461444809360773
  • Cárdenas Rica, M. L., y Polo Serrano, D. (2019). La posverdad: Una cartografía de los medios, la redes y la política. Gedisa
  • Casals Carro, M. J. (2000). La columna personal: de esos embusteros días del ego inmarchitable. Estudios sobre el mensaje periodístico, 6, 31-51. https://revistas.ucm.es/index.php/ESMP/article/view/ESMP0000110031A
  • Centro de Coordinación de Alertas y Emergencias Sanitarias (s. f.) Situación actual. Resumen de la situación. https://bit.ly/3qI57oP
  • Costa-Sánchez, C. (2011). Tratamiento informativo de una crisis de Salud pública: los titulares sobre la gripe A en la Prensa Española. Revista de Comunicación de la SEECI, 25, 29-42. https://doi.org/10.15198/seeci.2011.25.29-42
  • De Pablo, I. (2018, 2 de febrero). Solo 14% de españoles sabe distinguir un "fake", pero 60% cree que puede. La Vanguardia. https://n9.cl/yiv0
  • Departamento de Seguridad Nacional del Gabinete de la Presidencia del Gobierno de España. (s. f.). Coronavirus (2019-nCoV) – 03 de febrero de 2020. https://bit.ly/3vhkV5v
  • Fernández Gil, J. R. (2010). Fuentes de análisis para el estudio de la prensa. Anales de Documentación, 13, 135-158. https://revistas.um.es/analesdoc/article/view/107101
  • Jackson, N., & Lilleker, D. (2011) Microblogging, Constituency Service and Impression Management: UK MPs and the Use of Twitter. The Journal of Legislative Studies, 17 (1), 86-105. https://doi.org/10.1080/13572334.2011.545181
  • Keyes, R. (2004). The Post-Truth Era: Dishonesty and Deception in Contemporary Life. St. Martin’s Press.
  • Lewandowsky, S., Ecker, U. K. & Cook, J. (2017). Beyond Misinformation: Understanding and Coping with the “Post-Truth” Era. Journal of Applied Research in Memory and Cognition, 6 (4), 353-369. https://doi.org/10.1016/j.jarmac.2017.07.008
  • Lippmann, W. (2003). La opinión pública. Langre
  • McIntyre, L. (2018). Posverdad. Cátedra.
  • McNair, B. (2018). Fake news, falsehood, fabrication, and fantasy in journalism. Routledge.
  • Murolo, L. (2019). La posverdad es mentira. Un aporte conceptual sobre periodismo y fake news. En R. Aparici y D. García-Marín (Eds.), La posverdad. Una cartografía de los medios, las redes y la política. Gedisa.
  • Pérez Serrano, G. (1984). El análisis de contenido de la prensa. UNED
  • Piñuel Raigada, J. L. (2002). Epistemología, metodología y técnicas del análisis de contenido. Estudios de Sociolingüística. 3(1) 1-41. https://bit.ly/2Ox0ZuT
  • Redacción (2020, 12 de abril). Líderes en los momentos más duros. Información https://bit.ly/3lcBtHb
  • Renda, A. (2018). The Legal Framework to Address “Fake News”: Possible Policy Actions at the EU Level. Document prepared for Policy Department for Economic, Scientific and Quality of Life Policies. European Parliament. https://bit.ly/38H8ztJ
  • Rodríguez-Ferrándiz, R. (2019). Posverdad y fake news en comunicación política: breve genealogía. El profesional de la información, 28 (3). https://doi.org/10.3145/epi.2019.may.14
  • Román-San-Miguel, A., Valenzuela, N. S. G. y Zambrano, R. E. (2020). Las fake news durante el Estado de Alarma por COVID-19. Análisis desde el punto de vista político en la prensa española. Revista Latina de Comunicación Social, (78), 359-391.
  • Rubio Ferreres, J. M. (2009). Opinión pública y medios de comunicación. Teoría de la agenda setting. Gazeta de Antropología, 25(1) 1-17. https://bit.ly/3bIY23c
  • Ruchansky, N., Seo, S., & Liu, Y. (2017). CSI: A Hybrid Deep Model for Fake News Detection. CIKM '17 Proceedings of the 2017 ACM on Conference on Information and Knowledge Management, 797-806. http://doi.org/dntn
  • San Miguel, A. y Sánchez-Gey, N. (2020). Tratamiento informativo de las fake news y su relación con los remedios falsos difundidos por Donald Trump durante el Estado de Alarma por el COVID-19. Comunicación, Periodismo y Publicidad: retos profesionales en tiempos de crisis (140), pp. 205-217. Fragua
  • Simple Lógica (s. f.). I Estudio sobre el Impacto de las Fake News en España. https://n9.cl/jwdm9
  • Vosoughi, S., Deb, R., & Sinan, A. (2018). The spread of true and false news online. Science, 359(6380), 1146-1151. http://doi.org/gc3jt6